Niềng răng là một phương pháp chỉnh nha giúp cải thiện nụ cười, khớp cắn và sức khỏe răng miệng tổng thể. Tuy nhiên, không ít người trong quá trình niềng lại gặp phải tình trạng tụt lợi, khiến chân răng lộ ra, dễ ê buốt và gây mất thẩm mỹ. Điều này khiến nhiều người lo lắng và đặt ra câu hỏi: “Niềng răng bị tụt lợi có nguy hiểm không? Vì sao lại xảy ra? Và cách điều trị như thế nào?”
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây để hiểu rõ nguyên nhân và hướng xử lý hiệu quả!
Vì sao bị tụt lợi khi niềng răng?
Tụt lợi (tụt nướu) là hiện tượng phần lợi bám quanh cổ răng bị co rút lại, làm lộ chân răng ra ngoài. Đây không phải là hiện tượng hiếm gặp trong quá trình niềng răng, và có thể xảy ra vì nhiều nguyên nhân khác nhau:
1. Lực kéo răng quá mạnh hoặc sai hướng
Trong quá trình chỉnh nha, nếu bác sĩ dùng lực kéo quá mạnh, hoặc răng phải di chuyển nhiều trong thời gian ngắn, có thể khiến các mô quanh răng bị tổn thương, bao gồm cả lợi. Lợi không kịp thích nghi sẽ tụt xuống, để lộ chân răng.
2. Răng nghiêng, lộ chân mặt ngoài
Một số kế hoạch niềng cần làm nghiêng răng về phía ngoài để điều chỉnh khớp cắn. Nếu phần chân răng nằm quá gần thành xương ổ răng hoặc lộ ra ngoài, phần lợi bao quanh cũng dễ bị tụt.
3. Chăm sóc răng miệng chưa đúng cách
Khi đeo mắc cài, việc vệ sinh răng miệng trở nên khó khăn hơn. Nếu không làm sạch đúng cách, mảng bám sẽ tích tụ nhiều ở vùng cổ răng và viền nướu, gây viêm lợi kéo dài và dẫn tới tụt lợi.
4. Răng đã có sẵn tụt lợi trước niềng
Có nhiều người đã có dấu hiệu tụt lợi nhẹ từ trước do viêm nha chu, đánh răng sai cách… Khi bắt đầu niềng, tình trạng này trở nên rõ rệt và nặng hơn.
5. Cấu trúc mô lợi mỏng bẩm sinh
Một số người có mô lợi mỏng, ít mô mềm bảo vệ chân răng. Khi có tác động từ chỉnh nha, mô lợi không đủ sức “bám” nên dễ bị tụt hơn những người có mô lợi dày khỏe.
Niềng răng bị tụt lợi có nguy hiểm không?
Tụt lợi trong quá trình niềng răng không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro khác nếu không được xử lý kịp thời:
Lộ chân răng – ê buốt, nhạy cảm
Khi chân răng lộ ra, lớp cement bảo vệ chân răng mỏng hơn nhiều so với men răng. Vì vậy, bạn dễ bị ê buốt khi ăn uống nóng, lạnh, chua ngọt…
Tăng nguy cơ sâu chân răng và viêm nha chu
Phần chân răng lộ ra dễ tích tụ mảng bám, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Nếu không làm sạch tốt, bạn có thể bị sâu răng dưới nướu, viêm nha chu, tiêu xương răng.
Răng lung lay, giảm tuổi thọ
Nếu tụt lợi nặng và kéo dài, mô nâng đỡ chân răng bị mất dần, răng có thể bị lung lay và sớm hư hỏng, dù mới chỉ niềng xong không lâu.
Tóm lại: Tụt lợi khi niềng răng không phải là biến chứng “nguy hiểm chết người”, nhưng không nên chủ quan. Bạn cần theo dõi kỹ và xử lý sớm để bảo vệ kết quả chỉnh nha và sức khỏe răng miệng lâu dài.
Cách điều trị tụt lợi khi niềng răng hiệu quả
Việc điều trị tụt lợi khi đang niềng sẽ phụ thuộc vào mức độ tổn thương và nguyên nhân gây tụt. Dưới đây là những phương pháp phổ biến:
1. Điều chỉnh lực siết, thay đổi hướng kéo răng
Nếu tụt lợi xảy ra do lực kéo quá mạnh, bác sĩ sẽ cần điều chỉnh lại kế hoạch niềng: giảm lực, đổi dây cung nhẹ hơn, thay đổi hướng dịch chuyển răng để giảm áp lực lên mô quanh răng.
2. Tăng cường vệ sinh răng miệng đúng cách
Bạn cần học cách chải răng nhẹ nhàng theo hướng từ lợi xuống, kết hợp dùng bàn chải kẽ, máy tăm nước, nước súc miệng không cồn để làm sạch mắc cài và vùng viền nướu hiệu quả.
3. Điều trị viêm lợi, cạo vôi răng định kỳ
Nếu có dấu hiệu viêm nướu kèm mảng bám nhiều, bác sĩ sẽ tiến hành cạo vôi, làm sạch túi nha chu, kết hợp dùng thuốc kháng viêm hoặc kháng sinh dạng bôi/viên.
4. Ghép lợi – với tụt lợi nặng
Trong trường hợp tụt lợi sâu, bác sĩ có thể chỉ định ghép mô lợi (ghép nướu tự thân hoặc nhân tạo) để tái tạo vùng lợi bị mất, giúp che phủ chân răng và bảo vệ mô quanh răng.
5. Tạm ngưng niềng nếu cần thiết
Với những trường hợp tụt lợi quá mức, bác sĩ có thể khuyên bạn tạm dừng quá trình chỉnh nha, ngưng kéo răng để mô lợi ổn định, tránh tổn thương nghiêm trọng hơn.
Lưu ý: Tụt lợi không thể tự hồi phục. Càng phát hiện sớm – can thiệp càng hiệu quả, tránh biến chứng lâu dài.
Cách phòng ngừa tụt lợi khi niềng răng
Phòng bệnh bao giờ cũng tốt hơn chữa bệnh. Dưới đây là những cách giúp bạn ngăn ngừa tình trạng tụt lợi ngay từ đầu:
Khám kỹ trước khi niềng
Trước khi niềng, hãy chọn bác sĩ có chuyên môn cao và yêu cầu chụp phim, đánh giá kỹ tình trạng xương, mô lợi, túi nha chu. Nếu có viêm lợi – cần điều trị trước khi gắn mắc cài.
Chọn lực siết răng phù hợp
Kéo răng chậm, nhẹ nhưng đều là nguyên tắc an toàn. Tránh yêu cầu “niềng nhanh”, ép tiến độ vì dễ gây tụt lợi và tiêu xương.
Vệ sinh răng miệng đúng cách mỗi ngày
Dùng bàn chải mềm, kết hợp chỉ nha khoa và máy tăm nước giúp hạn chế vi khuẩn gây viêm lợi. Không đánh răng quá mạnh tay theo chiều ngang.
Tái khám đúng lịch hẹn
Mỗi lần siết răng, bác sĩ sẽ theo dõi xem có tụt lợi, viêm lợi hay không. Nếu có dấu hiệu bất thường, bạn sẽ được xử lý sớm.
Bổ sung dưỡng chất và ngưng thuốc lá
Vitamin C, canxi, omega-3 giúp mô nướu khỏe hơn. Tránh hút thuốc vì nicotine gây co mạch, giảm máu nuôi lợi – làm tình trạng tụt lợi dễ xảy ra.
Kết luận
Niềng răng bị tụt lợi là tình trạng không hiếm và hoàn toàn có thể xử lý nếu phát hiện sớm. Nguyên nhân có thể do lực siết răng, hướng kéo sai, viêm lợi hoặc vệ sinh chưa tốt. Tụt lợi kéo dài không chỉ gây ê buốt mà còn làm răng yếu, giảm hiệu quả chỉnh nha.
Đừng hoảng hốt nếu gặp phải – hãy bình tĩnh đến nha khoa để được kiểm tra và hướng dẫn điều trị phù hợp. Đồng thời, đừng quên vệ sinh kỹ, khám định kỳ và chọn cơ sở niềng răng uy tín để phòng tránh tối đa nguy cơ này.
Nếu bạn đang trong quá trình niềng và cảm thấy có dấu hiệu tụt lợi, hãy liên hệ ngay với nha sĩ để được kiểm tra kịp thời. Việc chủ động sẽ giúp bảo vệ cả sức khỏe và “tài sản nụ cười” của bạn về lâu dài!
